Sürgülü Vana Nedir? Çeşitleri ve Kullanım Alanları

Sürgülü vana (Gate valve), akışkanın geçişini kontrol etmek için kullanılan, içindeki sürgü adı verilen hareketli bir parça sayesinde açma ve kapama işlemi yapılan bir vana türüdür. Sürgülü vanalar, genellikle tam açık veya tam kapalı konumda kullanılır ve ara konumda kullanım için uygun değildir. Sürgü dikey eksende hareket eder ve akışkanın yolunu tamamen açarak veya kapatarak akışı kontrol eder. Bu vanalar, düşük basınç kaybı ve tam akış sağlama özellikleri ile bilinirler.

Sürgülü Vana Çeşitleri

Paralel Sürgülü Vana:

Sürgü düz ve paralel plakalardan oluşur.

Düşük basınçlı sistemlerde kullanılır.

Sürgü, akışkanın basıncına göre yerine oturur ve sızdırmazlık sağlar.

Kama Sürgülü Vana:

Sürgü, kama şeklindedir ve bu sayede daha güçlü bir sızdırmazlık sağlar.

Farklı açılarda kama tasarımları (katı kama, esnek kama) olabilir.

Orta ve yüksek basınçlı sistemlerde yaygın olarak kullanılır.

Yükselen Milli Sürgülü Vana (Rising Stem Gate Valve):

Mil, sürgü ile birlikte yukarı ve aşağı hareket eder.

Vana açık veya kapalı olduğunda milin pozisyonu dışarıdan görülebilir.

Bakımı kolaydır ve pozisyon takibi yapılabilir.

Yükselmeyen Milli Sürgülü Vana (Non-Rising Stem Gate Valve):

Mil, sabit kalırken sürgü yukarı ve aşağı hareket eder.

Dar alanlarda tercih edilir.

Yer altı tesisatları gibi yerlerde kullanılır.

Bıçaklı Sürgülü Vana (Knife Gate Valve):

Bıçak benzeri ince bir sürgü kullanılır.

Viskoz ve lifli akışkanların geçtiği hatlarda kullanılır.

Endüstriyel atık su sistemleri gibi tıkanma riski olan yerlerde kullanılır.

Kullanım Alanları

Sürgülü vanalar, geniş bir kullanım alanına sahiptir ve aşağıdaki sektörlerde sıkça tercih edilir:

Su ve Atık Su Sistemleri: Su, atık su ve kanalizasyon sistemlerinde akışın tam kontrolü ve kesilmesi için kullanılır.

Petrol ve Gaz Endüstrisi: Petrol ve doğal gaz hatlarında, yüksek basınç altında güvenilir sızdırmazlık sağlamak amacıyla kullanılır.

Kimya Endüstrisi: Aşındırıcı kimyasal maddelerin taşındığı hatlarda tercih edilir.

Enerji Santralleri: Yüksek sıcaklık ve basınç altındaki buhar ve su hatlarında akışın kesilmesi için kullanılır.

Kağıt ve Selüloz Endüstrisi: Lifli ve viskoz malzemelerin geçtiği hatlarda kullanılır, özellikle bıçaklı sürgülü vanalar tercih edilir.

Gıda ve İlaç Endüstrisi: Hijyenik ve steril ortamlarda akışın güvenli bir şekilde kontrol edilmesi için kullanılır.

Sürgülü vanalar, akışkanın minimum basınç kaybı ile taşınmasını sağladıkları için, özellikle büyük çaplı boru hatlarında ve tam akış gerektiren sistemlerde tercih edilir. Ayrıca, kolay bakım ve uzun ömürleri sayesinde zorlu çalışma koşullarında da güvenle kullanılabilirler.